Onaylı Hava Aracı Bakım Kuruluşları
Hava Aracı-Motor Yetki Kapsamı
Hava Aracı Komponent Yetki Kapsamı
Sivil Havacılıkta maliyet etkin hızlı ve pratik sonuç getirici çözümlerle profesyonel destek.
Sinerji Havacılık Danışmanlığı
SHY 145 Onaylı Bakım Kuruluşları Yönetmeliği
Bu yönetmelik, Ticari hava taşımacılığında kullanılan her türlü sivil hava araçları ve komponentlere bakım yapmak için kurumların bakım kuruluşu olarak yetkilendirilmesi için sahip olması gereken nitelikleri ve faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar yer alır.
Hat bakım: Hava aracının veya hava aracı parçasının onaylanmış standartlara uygun olarak hangar gerektirmeyen bakım, onarım, parça değiştirme ve hasar giderme işlemlerinin yapılmasını kapsar.
Hat bakım Şunları Kapsar:
Geçici veya arızi durumlarda Uçuşa Elverişlilik Direktifleri (AD), Servis Bültenleri (SB), tüm gerekliliklerin Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından tanımlandığı şekilde yerine getirilmesi koşuluyla, Kalite Müdürü üs bakım tasklarının bir hat bakım kuruluşu tarafından yerine getirilmesini kabul edebilir
Bu kriterlerin dışında kalan bakım taskları Üs Bakım olarak kabul edilir
SHY 145 Hava Aracı Bakım Kuruluşunun, ülke içinde ve dışında uydu tesisler, alt yükleniciler, hat istasyonları, vb. gibi tesisleri kullanması durumunda, bakım kuruluşu el kitabının bu tesisleri tanımlaması ve bu tür tesisleri kontrol etmek için prosedürler içermesi gerekir.
Üs bakım: Hava aracının hangar ve atölye mekânlarında onaylanmış standartlara göre yenileştirme, onarım, parça değiştirme veya hasar giderme işlemlerinin birlikte veya ayrı yapılması.
Onaylayıcı personel:: Yapılan bakımın bu Yönetmelik şartlarına uygun olarak tamamlandığını belgelemek üzere hava aracı veya komponentin bakım çıkışından sorumlu personel.
Yönetim teşkilatı ve karşılıklı tanınma
Yönetim teşkilatı Türkiye içerisinde yerleşik bulunan kuruluşlara, Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara uygun olmaları durumunda Genel Müdürlük tarafından onay verilir.
Yurt dışında bulunan kuruluşların bu Yönetmelik kapsamındaki onay talepleri, Genel Müdürlük tarafından değerlendirmeye alınır. Gerekli görülmesi halinde, yerinde denetim ve inceleme yapılarak, Yönetmelikle istenen gerekliliklerin uygunluğundan emin olunur.
Başvuru
Yetkilendirilmek için başvuran kuruluşlar Kuruluş başvuru formu Form 2’yi, Yönetici Onay formu Form 4’leri ve BKEK’i SHGM’ye sunmak zorundadır. SHGM, başvuru sahibinin gerekli nitelikleri taşıdığına kanaat getirirse başvuru tarihinden itibaren 30 gün içinde kuruluşun yönetim ve bakım tesislerinde denetleme yapar. Bu denetleme sonrasında SHGM, varsa eksiklikler ile sonucu kuruluşa yazılı olarak 30 gün içinde bildirir.
Kuruluş, onay kapsamını oluşturan faaliyet alanını, bakım kuruluşu el kitabında (BKEK-MOE) belirtir.
Bakım Kuruluşunun Yapısı
Tesisler
Personel Gereklilikleri
Yönetici Personel:
Bakım kuruluşu bu Yönetmelikte belirtilen bakım yapma gerekliliklerini karşılayabilmek amacıyla kendisinden istenebilecek bilgi ve belgeleri, en geç 24 saat içerisinde Genel Müdürlüğe sunabilecek imkânlara sahip bir organizasyon yapısı oluşturur
Bakım kuruluşu yöneticilerden herhangi birisini değiştirmeyi planlaması halinde görev değişikliğinin gerekçelerini ve varsa dayandığı belgeleri ile yerine atayacağı yöneticinin ismini, özgeçmişini ve ilgili eğitim sertifikalarını, değişiklik yapılması planlanan tarihten en az 10 gün önce Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne (SHGM) bildirir.
Personel Gereklilikleri
Sorumlu Müdür:
Bakım kuruluşu, SHT 145’te belirtilen şartlara uygun olarak, müşteri tarafından talep edilen tüm bakımın finanse edilebilmesini ve SHY 145 kapsamında gerekli görülen standartlara göre yapılmasını sağlamak için kurumsal yetkiye sahip bir sorumlu müdür atamasını yapar.
Personel Gereklilikleri
145 Uyumluluk; Kuruluş; kuruluşun SHY-145 ile uyumlu olmasını sağlamaktan sorumlu bir kişiyi veya kişiler grubunu görevlendirir. Bu kişi(ler), sonuç olarak sorumlu müdüre karşı mesuldürler. Görevlendirilen kişi( ler), hava aracı/komponentbakımı ve SHY-145 hakkında yeterli bilgi ve deneyim sahibi olduğunu kanıtlayabilmelidir.
Kalite sistemi; Sorumlu müdür, Kalite geribildirim sistemi de dahil olmak üzere kalite sisteminin izlenmesinden sorumlu bir kişinin atamasını yapar. Atanan kişi, sorumlu müdürün kalite ve Yönetmeliğe uyumluluk konularında tam anlamıyla bilgilendirilmesini sağlamak için, sorumlu müdüre doğrudan ulaşabilmelidir.
Yeterli Bakım Personeli; Kuruluş, onay kapsamı doğrultusunda bakımı planlayacak, uygulayacak, nezaret edecek, muayene ve kuruluşun kalite izlemesini yapacak yeterli personele sahip olduğunu gösteren bir adam-saat planına sahip olmalıdır (her 3 ayda bir gözden geçirilmeli). Her bir atölyede, hangarda veya uçuş hattında herhangi bir vardiyada bakım gerçekleştiren personelin en az yarısı, kuruluş tarafından istihdam edilmelidir.
İç denetim; Kuruluş, bakım, yönetim ve/veya kalite denetlemelerinde görev alan personelin yeterliliğini Genel Müdürlükçe uygun görülen bir prosedüre ve bir standarda göre belirler ve kontrol eder.
Hat Bakım personeli; Hat bakımı yapan bakım kuruluşunun, Onaylayıcı/destek personeli ve SHY-66'ya göre nitelikli ve ilgili hava aracı tipinde kategori B1, B2 ve B3 olarak yetkilendirilen yeterli sayıda onaylayıcı personele sahipolması gerekir
Üs Bakım Personeli; SHT 145 talimatı ve SHY-66'ya göre ve ilgili hava aracı tipinde kategori C olarak yetkilendirilen yeterli sayıda onaylayıcı personele sahip olması gerekir. Ayrıca, bakım kuruluşu, kategori C onaylayıcı personeli destekleyecek, kategori B1 ve B2 olarak ilgili hava aracı tipinde yetkilendirilen yeter sayıda personele sahip olmalıdır: İ- Kategori C onaylayıcı personelin bakım çıkış sertifikası düzenlemesinden önce; B1 ve B2 destek personeli söz konusu bakımla ilgili tüm işlem ve muayenelerin gerekli standartlara uygun olarak yapılmasını sağlamalıdır. İİ- Kategori C onaylayıcı personel, müşteri tarafından talep edilen tüm işlerin tamamlandığından emin olmalıdır. Ayrıca, tamamlanmayan her işin etkisini, söz konusu işin tamamlanması ya da işletici ile anlaşarak başka bir bakıma veya süre sınırlaması belirtilerek ertelenmesi çerçevesinde değerlendiri
İ-Kategori C onaylayıcı personelin bakım çıkış sertifikası düzenlemesinden önce; B1 ve B2 destek personeli söz konusu bakımla ilgili tüm işlem ve muayenelerin gerekli standartlara uygun olarak yapılmasını sağlamalıdır.
İİ- Kategori C onaylayıcı personel, müşteri tarafından talep edilen tüm işlerin tamamlandığından emin olmalıdır. Ayrıca, tamamlanmayan her işin etkisini, söz konusu işin tamamlanması ya da işletici ile anlaşarak başka bir bakıma veya süre sınırlaması belirtilerek ertelenmesi çerçevesinde değerlendiri
Hiçbir uygun onaylayıcı personelin bulunmadığı, ana üs dışındaki herhangi bir yerde uçamayacak durumda kalan hava araçlarına; Hava aracının sorumlu pilotunun belirtilen görevi gerekli standarda göre tamamlayabilmesi için yeterli derecede pratik eğitimi almış olması sahip olduğu uçuş ekibi lisansı temelinde sınırlı bir yetkilendirme belgesi düzenleyebilir. Bir bakım kuruluşu ile 1 defaya mahsus anlaşma imzalayabilir
Hava aracının sorumlu pilotunun belirtilen görevi gerekli standarda göre tamamlayabilmesi için yeterli derecede pratik eğitimi almış olması sahip olduğu uçuş ekibi lisansı temelinde sınırlı bir yetkilendirme belgesi düzenleyebilir.
Alet, ekipman ve malzeme
Bakım kuruluşunun, Yönetmelik kapsamındaki yetkisi dahilinde bulunan bakımları yapmak için gerekli alet, ekipman ve malzemeyi temin etmesi gereklidir.
Bakım kuruluşunun BKEK’de yer alan ve Genel Müdürlük tarafından kabul edilen bir alternatif alet, ekipman kullanma prosedürü bulunduğu durumlar haricinde üreticinin uygun gördüğü alet, ekipmanı kullanması
Üs bakımı için yetkilendirilmiş bakım kuruluşunun yeterli ve yetkisi dahilindeki tüm hava aracı tiplerine uygun erişim ekipmanı ile platformlara sahip olması.
Bakım kuruluşunun, kontrole veya kalibrasyona ihtiyaç duyan aletleri ve ekipmanı faal tutmak için bu aletleri ve ekipmanı gerekli sürelerde ve Genel Müdürlüğün kabul edeceği standartlara göre kontrol ve/veya kalibre etmesi veya ettirmesi ve bu kalibrasyonların ve kullanılan standartların kayıtlarını saklaması.
Komponentlerin Kabulü
Bakım kuruluşunun, bir komponenti bir hava aracına takmadan önce bu komponente uygulanabilir modifikasyonlar ve uçuşa elverişlilik direktifleri bakımından komponentin takılmaya uygun olduğundan emin olması .
Üreticisi tarafından belirlenen ömürleri dolmuş veya tamir edilemeyecek arızalara sahip komponentlerin kurtarılamaz olarak tanımlanması ve ömürleri uzatılana veya Part –21’e göre bir tamir olanağı ortaya çıkana kadar komponent ikmal sistemine girmelerine izin verilmemesi.
Tüm komponentlerin belirlenen kategorilerde sınıflandırılarak uygun şekilde gruplandırılması ve farklı renk ve şekil kullanılarak etiketlendirilmesi
Kuruluş, ilgili prosedürlerini kendi elkitabında tanımlamış olmakkoşuluyla,kendi tesislerinde yürütülen işler sırasında kullanılan sınırlı alanlardaki parçaları imal edebilir.
Bakım Verileri
Bakım kuruluşu, yetkisi dahilinde bulunan her türlü bakım, tamir ve modifikasyon işleri için güncel ve geçerli bakım verilerini temin eder, ve bakım personelinin kullanımı için hazırda bulundurur.
Bakım kuruluşu, bakım verilerinde rastlanabilecek hatalı, eksik veya anlaşılmaz prosedürleri, uygulamaları, bilgileri veya talimatları bakım verisini yayınlayan kuruluşa göndermek ve kaydetmek için bir prosedür oluşturur.
Bakım kuruluşu, kuruluşun ilgili bölümlerinde kullanılmak üzere bir iş kartı sistemi oluşturur ve bakım verilerini bu iş kartlarına uygun şekilde aktarır veya iş kartlarında ilgili bakım verilerini açık olarak referans verir.
Üretim Planlama
Bakım kuruluşu, bakımın emniyetli bir şekilde tamamlanmasını sağlamak amacıyla, gerekli bütün personel, alet, ekipman, malzeme,bakım verisi ve tesisin kullanılmasını planlamak için işin hacmine ve karmaşıklığına uygun bir sisteme sahip olmalıdır.
Bakım işlerinin ve vardiyaların planlanmasının insan performansı sınırlarını dikkate alacak şekilde yapılmalıdır.
Bakım kuruluşu, vardiya veya personel değişimlerinde gerekli bilgilerin gelen ve giden personel arasında aktarımını SHGM tarafından uygun görülen bir prosedürle sağlar.
Max %25 sapma
Üretim planlama prosedürü oluşturulurken aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:
Bakımın Sertifikalandırılması
Bakım çıkış sertifikası, işleticinin talep ettiği tüm bakımın, bakım kuruluşu tarafından BKEK prosedürlerine uygun olarak gerçekleştirildiği ve uçuş emniyetini tehlikeye atacağı bilinen hiçbir uygunsuzluğun bulunmadığı doğrulandığında, bakım kuruluşu adına yetkilendirilmiş onaylayıcı personel tarafından düzenlenir.
Bakım çıkış sertifikası, herhangi bir bakımın tamamlanmasının ardından, uçuştan önce düzenlenir.
Bakım sırasında tespit edilen yeni arızalar veya tamamlanamayan bakım iş emirlerinin tamamlanmasına yönelik mutabakat alınması amacıyla hava aracı, işleticisinin dikkatine sunulur.
Hava aracına takılı olmayan bir komponente yapılan herhangi bir bakımın tamamlanmasının ardından bakım çıkış sertifikası düzenlenir.
Uygun bakım çıkış sertifikasına sahip bir komponentin mevcut olmaması nedeniyle bir hava aracının ana hat bakım veya ana üs bakım istasyonu haricinde bir yerde kalması durumunda, uygun bakım çıkış sertifikasına sahip olmayan bir komponentin, en fazla 30 uçuş saati için veya hava aracının ana hat veya ana üs bakım istasyonuna ilk dönüşüne kadar, hangisi daha erken ise, geçici olarak takılmasına izin verilebilir. Söz konusu bu komponentin takılması, hava aracı işleticisinin mutabakatına, komponentin uygun sayılabilecek bir bakım çıkış sertifikasına sahip olmasına veya geçerli tüm bakım ve operasyon gerekliliklerini karşılamasına bağlıdır.
Bakım Kayıtları
SHY-145 Onaylı Bakım Kuruluşu, gerçekleştirilen bakımın tüm ayrıntılarını kayıt altına alır ve hava aracı işleticisine, her bir bakım çıkış sertifikasının ve yapılan tamir ve modifikasyonlar için kullanılan özel onaylı tamir ve modifikasyon verilerinin bir kopyasını verir.
SHY-145 Onaylı Bakım Kuruluşu, bütün ayrıntılı bakım kayıtlarının ve ilgili bakım verilerinin bir kopyasını, söz konusu bakımın gerçekleştirildiği hava aracının veya komponentin kuruluştan bakım çıkışının yapıldığı tarihten itibaren uygun ortamda üç yıl süreyle muhafaza eder.
Olay Bildirimi
SHY-145 Onaylı Bakım Kuruluşu, kendisi tarafından tanımlanan ve hava aracı veya komponentin uçuş emniyetini ciddi bir şekilde tehlikeye atan emniyetsiz bir durumla sonuçlanmış veya sonuçlanabilecek her türlü olayı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğe, hava aracının tescilinin kayıtlı olduğu ülkeye ve hava aracının veya komponentin tasarımından sorumlu kuruluşa bildirir.
SHY-145 Onaylı Bakım Kuruluşu, söz konusu raporları, durumun kuruluş tarafından tespit edilmesinden itibaren mümkün olan en kısa süre içerisinde 72 saati geçmemek üzere düzenleyerek ilgili yerlere bildirir.
BAKIM KURULUŞU EL KİTABI
BÖLÜM 0 GENEL ORGANİZASYON
BÖLÜM 1 YÖNETİM
BÖLÜM 2 BAKIM PROSEDÜRLERİ
BÖLÜM L2 İLAVE HAT BAKIM PROSEDÜRLERİ
BÖLÜM 3 KALİTE SİSTEMİ PROSEDÜRLERİ
BÖLÜM 4
BÖLÜM 5
BÖLÜM 6
Bu bölüm, SHY-145 kapsamında onaylanmış ve aynı zamanda işletici olan bakım kuruluşları için ayrılmıştır.